Works: Maria Lucia Cruz Correia

© Mark Pozlep

Still Here – A Tribute to the Zenne River

Hoe stroomt water door en tussen menselijke en meer-dan-menselijke lichamen in politiek, sociaal en ecologisch opzicht? Hoe passen we een proces gebaseerd op wederkerigheid, verantwoordelijkheid en onderlinge afhankelijkheid toe op de Zenne? Hebben we andere manieren nodig om rechtvaardig en zorgzaam te zijn voor de Zenne?

STILL HERE – Tribute to the Zenne River wordt een nieuwe study case van Natural Contract Lab (zie hieronder) tussen 2023-26. Dit engagement op lange termijn zal een systemische relatie mogelijk maken met het ecosysteem van de rivier en de lokale gemeenschappen. Het project zal Wallonië, Brussel en Vlaanderen doorkruisen – van de bron van de Zenne in Soignies tot haar splitsing bij het Zennegat in Mechelen.

Gedurende de eerste twee jaar van STILL HERE zal het kunstenaarscollectief van de verschillende gemeenschappen langs de rivier leren over rouwverhalen, mythen over voorouders, berokkende schade, zorgprojecten en stemmen van veerkracht, zowel menselijke als meer-dan-menselijke. Zo pogen ze de rivier te leren kennen als een levende entiteit met een geschiedenis. De ambitie is om een federatie van Zennehoeders te vormen voor de wettelijke erkenning van de rivier in de Belgische grondwet. Het project resulteert in 8 “immersieve rivierwandelingen” met lokale gemeenschappen en een “Guardians of Zenne School” in samenwerking met universiteiten. Het laatste jaar wordt een gebaar van zorg ter ondersteuning van de heropening van een deel van de Zenne in Brussel.

Natural Contract Lab werd in 2020 opgericht door Maria Lucia Cruz Correia in samenwerking met een multidisciplinaire groep, waaronder Marine Calmet (milieujuriste), Brunilda Pali (juriste herstelrecht), Lode Vranken (architectuur/filosofie), Vinny Jones (sensorische scenografie), Evanne Nowak (ecologische rouw) en later Margarida Mendes (onderzoeker/sonische begeleiding). Samen ontwikkelden ze een body of care, waarbij ze vormen van ecologische rechtvaardigheid onderzoeken via praktijken van wederzijdse zorg, zoals wandelen-met-de-rivier, performatieve rituelen, ecocidehoorzittingen, herstelrecht, ecologische rouwcirkels en andere acties die meebewegen met de stroom van de rivier.

  • Natural Contract Lab, Alcochete, Alkantara 2022

  • Natural Contract Lab, © Carolina Gameiro

  • Natural Contract Lab

  • Natural Contract Lab, © Mark Pozlep

  • Natural Contract Lab

  • Natural Contract Lab

Credits

NCL was founded in 2021 by the artist Maria Lucia Cruz Correia, in collaboration with a multidisciplinary group, including Marine Calmet, (rights of nature), Brunilda Pali (restorative justice), Lode Vranken (design/philosophy), Vinny Jones (sensory scenography) Evanne Nowak (ecological grief). With the confluence of the Tejo River Margarida Mendes (research/sonic guidance) joined the collective in 2021.

Local team: River Pedagogies: Saartje Monden Artistic assistant: Flore Herman Production: Hiros Coproduction: VierNulVier, Workspacebrussels, Kanal Centre Pompidou, LUCA School of Arts Antwerpen, UGent Research Centre S:PAM (Studies in Performing Arts & Media) Supported by: Zenne Archives of Rijksarchief Brussel (BE), European Forum for Restorative Justice (EFRJ), C-Takt Local partners: Gemeenschapscentrum De Rinck